Kapitał kreatywny to jeden z istotnych czynników wpływających na rozwój i konkurencyjność gospodarek. Jest on znacząco zróżnicowany między krajami Europy, co przekłada się na dochody i jakość życia. Celem badania omawianego w artykule jest ustalenie poziomu kapitału kreatywnego w Europie oraz określenie jego determinant. Punktem wyjścia prowadzonych analiz jest teoria 3T (talent, technologia, tolerancja), sformułowana przez Richarda Floridę, i wywiedziona z niej koncepcja indeksu kreatywności. Koncepcja ta nie definiuje precyzyjnie kapitału kreatywnego, dlatego w niniejszym artykule zaproponowano jego mierniki opierające się na danych statystycznych gromadzonych przez Eurostat, a także miarę syntetyczną kapitału kreatywnego. Wykorzystano dane dotyczące krajów europejskich za lata 2011–2018. Podjęto także próbę ustalenia poziomu kapitału kreatywnego za pomocą czynników społeczno-ekonomicznych (m.in. liczby pracujących w zawodach kreatywnych, struktury ludności według wieku oraz dochodu i wydatków przeznaczanych na kulturę). Analizy empiryczne wskazują na znaczące różnice w poziomie kapitału kreatywnego w Europie. Wpływają na to przede wszystkim poziom zamożności gospodarek i liczba pracujących w zawodach kreatywnych, natomiast wydatki na kulturę mają mniejsze znaczenie dla rozwoju kapitału kreatywnego.
kapitał kreatywny, teoria 3T, determinanty kapitału kreatywnego
J24, O34
Adamus, W., Szara, K. (2000). Zastosowanie Analitycznego Procesu Hierarchicznego AHP do racjonalizacji zarządzania i organizacji gospodarstw (przedsiębiorstw). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, (4–5), 20–41.
Białynicka-Birula, J. (2005). Rynek dzieł sztuki w kontekście mikroekonomicznej teorii rynku. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, (680), 29–42.
Bobirca, A., Draghici, A. (2011). Creativity and economic development. World Academy of Science, Engineering and Technology, 59(5), 887–892.
Bochańczyk-Kupka, D. (2014). Luksus i dobra luksusowe. Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, (176), 97–108.
Brzeziński, M., Leszczyńska, A. (2009). Kreatywność a dynamika organizacji. Organizacja i Zarządzanie, (1), 21–29.
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94, S95–S120.
Czapiński, J. (2008). Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks. Zarządzanie Publiczne / Public Governance, (2), 5–28.
Dinescu, M.-C., Fabian A.-M. (2011). Creative potential of research and development – a composite index of potential scientific creativity. Annals of the University of Oradea, Economic Science Series, 20(2), 155–167.
Dziechciarz, J. Z. (2006). Wskaźniki syntetyczne. Polskie dokonania a doświadczenia międzynarodowe. W: A. Zeliaś (red.), Przestrzenno-czasowe modelowanie zjawisk gospodarczych (s. 239– 253). Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Eurostat. (b.r.). Eurostat indicators on High-tech industry and Knowledge – intensive services. https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/Annexes/htec_esms_an3.pdf .
Eurostat. (2021a). Immigration by age and sex [zbiór danych]. Pobrane 5 stycznia 2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/migr_imm8/default/table?lang=en .
Eurostat. (2021b). Persons working as creative and performing artists, authors, journalists and linguists [zbiór danych]. Pobrane 5 stycznia 2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/cult_emp_art/default/table?lang=en .
Eurostat. (2021c). Employment in high- and medium-high technology manufacturing sectors and knowledge-intensive service sectors [zbiór danych]. Pobrane 5 stycznia 2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tsc00011/default/table?lang=en .
Eurostat. (2021d). Population by age group [zbiór danych]. Pobrane 5 stycznia 2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tps00010/default/table?lang=en .
Eurostat. (2021e). General government expenditure by function (COFOG) [zbiór danych]. Pobrane 5 stycznia 2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/gov_10a_exp/default/table?lang=en .
Eurostat. (2021f). Adjusted gross disposable income of households per capita [zbiór danych]. Pobrane 5 stycznia 2021 r. z https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sdg_10_20/default/table?lang=en .
Florida, R. (2002). The Rise of the Creative Class: And How It’s Transforming Work, Leisure, Community and Everyday Life. New York: Basic Books.
Florida, R. (2010). Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Janasz, K. (2008). Kapitał jako podstawa rozwoju przedsiębiorstwa. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, (1), 169–179.
Jolliffe, I. T. (2002). Principal Component Analysis. New York: Springer.
Kern, P., Runge, J. (2009). KEA briefing: towards a European Creativity Index. W: E. Villalba (red.), Measuring Creativity (s. 191–207). Luxembourg: Publication Office of the European Union.
Krzyśko, M. (2000). Wielowymiarowa analiza statystyczna. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Kulejewski, J. (2009). Zarządzanie projektem według PMBoK. Cz. 1. Przegląd Budowlany, 80(4), 47–53.
Kumięga, P. (2017). A Kraków to... Miasto innowacji. Gospodarka kreatywna jako czynnik rozwoju miast na przykładzie Krakowa – adaptacja koncepcji 3T Richarda Floridy. Zarządzanie Publiczne, (1), 91–102.
Majchrowska, A., Roszkowska, S. (2013). Czy wykształcenie i doświadczenie zawodowe mają znaczenie? Wyniki równania Mincera dla Polski. Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, (30), 235–253.
Morrison, D. F. (1990). Wielowymiarowa analiza statystyczna (tłum. W. Zieliński). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pięta-Kanurska, M. (2013). Znaczenie sektora kreatywnego w rozwoju miast i regionów. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, (290), 71–82.
Podogrodzka, M. (2016). Kapitał kreatywny i jego pomiar. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (276), 72–82.
Prusak, A., Strojny, J., Stefanow, P. (2014). Analityczny proces hierarchiczny (AHP) na skróty – kluczowe pojęcia i literatura. Humanities and Social Sciences, 19(21), 179–192.
Raszkowski, A. (2014). Znaczenie kreatywności w rozwoju regionalnym. Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, (3), 161–175.
Sierocińska, K. (2011). Kapitał społeczny. Definiowanie, pomiar, typy. Studia Ekonomiczne / Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Ekonomicznych, (1), 69–86.
Szara, K. (2015). Uwarunkowania rozwoju w świetle koncepcji „3 T”. Optimum. Studia Ekonomiczne, (1), 178–187.
Wojnar, J. (2020). Zróżnicowanie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w krajach Unii Europejskiej. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 65(8), 39–56. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.3526 .
